Vereniging

Vrijheid van vereniging

Kiezen voor de rechtsvorm vereniging kan een goede optie zijn als je een specifiek doel in gedachten hebt dat je wilt bereiken door met andere mensen samen te werken.

Dit kan heel divers zijn, want er bestaan heel veel verschillende soorten verenigingen waarvan de doelen heel ver uit elkaar kunnen liggen. De ene vereniging wil jongeren stimuleren om meer te sporten, terwijl een andere vereniging zich weer inzet voor een beter milieu.

Dat er zoveel variaties bestaan komt mede doordat we in Nederland het grondrecht vrijheid van vereniging kennen. Dat wil zeggen dat men iedere vereniging mag oprichten die hij of zij wilt.

Denk maar eens aan een:

• Belangenvereniging
• Beroepsvereniging
• Branchevereniging
• Carnavalsvereniging
• Muziekvereniging
• Natuurvereniging
• Sportvereniging
• Consumentenvereniging
• Hobby vereniging
• Patiëntenvereniging
• Ondernemingsvereniging
• Personeelsvereniging
• Studentenvereniging

Maar ook een politieke partij of een vakbond kan onder de rechtsvorm vereniging vallen.

Een vereniging hoeft niet klein te zijn

Het is een misvatting dat een vereniging per definitie klein is.
Wel is het zo dat een vereniging al kan bestaan vanaf 2 personen.

Winst maken

Het doel van een vereniging is nooit om winst te maken. Echter, het maken van winst is niet verboden. Dat wil zeggen, mits de extra opbrengsten wel naar het vooraf bepaalde doel van de vereniging gaan. Winst mag zeker niet aan leden worden uitgekeerd. Hiermee vertoont een vereniging dus veel overeenkomsten met een stichting.

Verenigingsplan

Als je een vereniging wil oprichten, is het van belang een verenigingsplan op te stellen. Zo’n plan heeft een aantal overeenkomsten met een algemeen ondernemingsplan. Zo moet ook in dit plan sowieso een aantal zaken benoemd worden, denk aan een beschrijving van de doelgroep, het soort activiteiten, de doelstellingen en de financiële situatie.

Naast het verenigingsplan moeten de statuten (afhankelijk van of je je inschrijft bij de Kamer van Koophandel, hierover later meer) en het huishoudelijk reglement worden samengesteld. Belangrijk om te weten: al deze documenten bij elkaar moeten eerst worden goedgekeurd door de leden, anders kan de vereniging niet officieel opgericht worden.

Inschrijving bij de Kamer van Koophandel is niet verplicht

Een vereniging hoeft niet ingeschreven te worden bij de Kamer van Koophandel.
Dit komt doordat er onderscheid wordt gemaakt tussen een informele- en een formele vereniging. Een formele vereniging behoort zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel.

Verschil tussen een informele- en een formele vereniging

Wat zijn dan die verschillen tussen verenigingen?

-Een informele vereniging: ga je bijvoorbeeld wekelijks met een vriendengroep korfballen, dan kun je samen een informele vereniging vormen. Je bepaalt dan samen met elkaar welke regels er gelden: wie mag er bijvoorbeeld wel of niet lid worden van jullie vereniging? Binnen zo’n informele vereniging geldt dan wel dat er juridisch geen sprake is van een rechtspersoon. Dit houdt in dat de bestuurders of organisatoren aansprakelijk zijn. Dit houdt ook in dat het privé-vermogen van de bestuurders zal worden aangesproken in het geval van schulden.

-Een formele vereniging: hier is er wel sprake van een rechtspersoon, nu is niet het verenigingsbestuur aansprakelijk maar de vereniging zelf. Voor de oprichting van een formele vereniging moet je dan ook langs de notaris. Hier worden de statuten vastgelegd. Het is handig om voor een formele vereniging te kiezen, als je op wat voor manier dan ook een risico loopt als het om je leden gaat. Een belangrijk voorbeeld: een personeelsvereniging die een uitje organiseert, moet echt niet zelf aansprakelijk willen zijn als er een ongeval gebeurt. Naast dit soort serieuze zaken waar je over na moet denken, biedt een formele vereniging ook het voordeel dat je zelf zaken zoals een auto kan aanschaffen. Wil je als sportvereniging deelnemen aan competities of als politieke partij deelnemen aan verkiezingen, dan is het vaak ook vereist dat je een formele vereniging hebt opgericht.

Een bezoek aan de notaris als formele vereniging kan sowieso van grote waarde zijn, omdat de notaris je kan bijstaan in het opstellen van de statuten en advies kan geven over welke afspraken van belang zijn bij bijvoorbeeld opheffing van de vereniging.

De verschillen tussen een vereniging en een stichting

De verschillen tussen een vereniging en een stichting zijn klein. Variërend van oprichtingseisen, afspraken over aansprakelijkheid en de regels die gelden voor het bestuur. Toch zijn de verschillen die gelden, wel heel belangrijk om vooraf van op de hoogte te zijn. Dit omdat als je kiest voor de verkeerde rechtsvorm (bijvoorbeeld voor een vereniging terwijl je eigenlijk onder een stichting zou horen te vallen) dan loop je het risico dat je in strijd met de wet handelt.

Een paar algemene verschillen toegelicht:

• Een vereniging wordt vaak (niet altijd dus..) opgericht als men gezamenlijk activiteiten wilt ontplooien, zoals je sterk ziet bij een sport- of buurtvereniging. Een stichting richt zich doorgaans meer op een ideëel doel, zoals een goed doel.
• Een stichting moet zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel. De oprichting vind plaats op basis van een notariële akte. Een vereniging heeft deze verplichting zoals eerder benoemd dus niet, hoewel dit wel aangeraden wordt.
• Een vereniging heeft leden. Die leden kiezen vervolgens een bestuur. Een stichting heeft echter alleen een bestuur. Zoals je je kunt voorstellen, heeft een vereniging daarmee een meer democratisch karakter maar tegelijkertijd verloopt de besluitvorming moeizamer. Immers, de leden hebben bij belangrijke besluiten ook een stem, daar waar het bestuur bij een stichting eventueel meteen samen tot besluit kan overgaan.

Belasting betalen

Verenigingen worden net zoals stichtingen in sommige gevallen als onderneming gezien. Je organisatie moet alleen aangifte vennootschapsbelasting doen als je deelneemt aan het economische verkeer en daarbij winst maakt of naar winst streeft. Hetzelfde geldt als je een activiteit ontplooit waarmee je concurreert met ondernemers. De eventuele winst die gemaakt wordt, moet voor de vereniging besteed worden aan het doel waarvoor de organisatie in het leven is geroepen.

Het is handig een belastingadviseur te raadplegen om je hierin te laten adviseren, alsmede voor informatie rondom het afdragen van btw, omdat dit o.a. afhankelijk is van je persoonlijke situatie. .

Opheffing vereniging

Als je de vereniging om wat voor reden dan ook wil opheffen, dan zullen de statuten in het geval van een formele vereniging een grote rol spelen. Hierin heb je bij de notaris laten opnemen hoe het proces rondom opheffing zal verlopen.

Er kan sprake zijn van opheffing van de vereniging doordat er bijvoorbeeld een gebeurtenis heeft plaatsgevonden die volgens de statuten de ontbinding tot gevolg heeft. Een andere reden kan zijn omdat de vereniging failliet is gegaan of omdat er leden ontbreken. Ook kan het bestuur zelf uiteraard besluiten dat de vereniging wordt opgeheven omdat het doel bereikt is, dit gebeurt dan door een algemene vergadering.

Het opheffen van een vereniging, gebeurt door middel van ontbinding en vereffening. (zie tekst stichting.) Tijdens de ontbinding moet ‘in liquidatie’ achter de naam van de vereniging in contacten met de buitenwereld worden vermeld.

Het belang van zichtbaar zijn als vereniging

Het is handig om met je vereniging in te zetten op social media. Aangezien een vereniging op financieel gebied vooral afhankelijk is van ledencontributie, kun je jezelf zo in de spotlight zetten om leden te trekken. Je kunt op deze manier ook vrijwilligers werven, zij zijn zeer belangrijk voor een vereniging. Vrijwilligers kunnen immers ingezet worden voor het geven van trainingen en voorlichting die door de vereniging worden verzorgd of meehelpen bij het organiseren van feesten of speciale dagen. Omdat vrijwilligers zo belangrijk zijn, is het ook handig om te bedenken hoe je ze af en toe kunt belonen om gemotiveerd te blijven. In the picture komen met je vereniging voor leden en/of vrijwilligers kan natuurlijk ook via de regionale krant of folders / brochures.

Belangrijke tips

• Soms is het mogelijk om als vereniging subsidie aan te vragen, het loont zeker de moeite om je hierin te verdiepen.
• Werven van fondsen en sponsoring kan de vereniging ook sterk helpen.
• Samenwerking met vergelijkbare organisaties kan je financieel en op gebied van expertise mogelijk veel opleveren.